Fotogrametri cisimlerin sekil ve büyüklüklerinin resimlerinden yada diger elektronik ortamlardan belirlenmesi bilimi ve sanatidir. “Bilim” kelimesi burada çok önemlidir ; matematik, fizik ve kimya bilimlerini ve pratikteki uygulamalarini kapsamaktadir. “Sanat” sözcügünü de gözardi etmemek gerekir çünkü iyi sonuçlar sadece uygun resimlerden elde edilebilir ki buda açik ve anlasilir görüntüler gerektirir. Bu da görüntü isleme teknikleriyle saglanir.
En genel anlamiyla fotogrametri ISPRS (International Society for Photogrametry and Remote Sensing) in tanimina göre ; “fotografik görüntülerin ve elektromanyetik enerjinin kayit, ölçme ve yorumlanmasi sonucu fiziksel cisimler ve bunlarin çevresine iliskin bilgileri olusturan ve bu bilgilerin analizini yapan bir bilim dalidir.”
Fotogrametrinin matematiksel modeli merkezi izdüsümdür. Merkezi izdüsümün matematiksel ve geometrik özellikleri kullanilarak fotograftaki nesnelerin; sekil, konum, büyüklük, görünüs, vb özellikleri kolayca belirlenebilir. Ayrica fotografta görülen nesnelerin renk yada gri tonlarindaki degisimlerin incelenmesi ve bunlarin yorumlanmasi sayesinde nesnelerle ilgili semantik ve topolojik bilgilerde elde edilebilir.
Fotogrametrinin ana amaci uzaktaki cisimlerin geometrik parametrelerini fotograflar yardimiyla elde etme islemidir. Fotogrametriyi, resmi çekilecek objeye, kullanilan malzemeye veya degerlendirme yöntemine göre siniflandirmak mümkündür
1. Resim Çekilen Yerin Konumuna Göre:
a. Yer Fotogrametrisi
b. Hava Fotogrametrisi
c. Uydu Fotogrametrisi
d. Yakin Resim Fotogrametrisi
2. Degerlendirmede Kullanilan Resim Sayisina Göre:
a. Tek Resim Fotogrametrisi
b. Çift Resim Fotogrametrisi
3. Degerlendirme Yöntemine Göre:
a. Anolog Fotogrametri
b. Analitik Fotogrametri
c. Dijital Fotogrametri
4. Uygulama Alanlarina Göre:
5. Resim Ölçeklerine Göre:
1.1. Fotogrametrinin Bazi Özellikleri :
Fotogrametride bilgiler fotograf çekimi yoluyla toplanir.
Fotogrametride bilgi toplama islemi cisim üzerinde hiçbir etki birakmaz.
Semantik bilgiler gerek geometrik gerekse fiziksel bilgilerin yorumlanmasi sirasinda kolaylik saglar.
Fotografik olarak kaydedilen bilgiler belgesel bir nitelik tasir. Istenildigi zaman
islenebilir ve ölçüler tekrar tekrar yapilabilir.
Bilgi toplama süresi yersel yöntemlere göre çok daha kisadir. Çalismalarin büyük bir kismi büroda yapilir.
4. Boyut olarak zamanin alinmasiyla her türlü hareket, degisim ve olusumlar
incelenebilir.
Fotogrametri dolayli bir ölçü teknigidir. Gerekli ölçme ve gözlemler cisimler yerine
resimler üzerinde yapilir. Yanina gidilemeyen cisimlerin ölçülmesi fotogrametride mümkün olmaktadir.
Fotogrametride hem görünen hemde görünmeyen isinlarla çekilmis fotograflar
kullanilabilir. Yani görünen isik dalgalarindan baska kizil ötesi, mor ötesi, termal vs gibi gözle görülmeyen isik dalgalariyla çekilen fotograflarda kullanilabilir.
Fotogrametrik yöntemlerin bilgisayar sistemlerinde yorumlanmasi kolaydir. Son
yillarda dijital fotogrametride yasanan gelismelerle resimler dogrudan dijital formatta elde edilebilmekte ve dogrudan bilgisayara aktarilabilmektedir.
1.2. Fotogrametrinin Uygulama Alanlari:
Ülke ölçmelerinde jeodezik ülke aginin siklastirilmasi ,
Büyük, orta ve küçük ölçekli topografik haritalarin yapiminda
1/5000 ölçekli kadastral haritalarin yapiminda
Bölge sehir ve imar planlarinin hazirlanmasinda fotogrametri genis oranda kullanilmaktadir.
Fotogrametrinin yukarida sayilan klasik haritacilik islerinden baska yogun bir sekilde kullanildigi sinirsiz alan vardir.
Planlama ve alt yapi çalismalarinda
Ziraat, ormancilik ve zoolojide
Jeolojide, buzullarin arastirilmasinda
Cografya ve jeomorfolojide
Mimarlik, tarihi eserlerin restorasyonu ve korunmasinda, arkeolojide
Olay ve kaza yerlerinin aliminda
Balistik uydu jeodezisi ve uzaktan algilamada
Konum, hiz ve deformasyon ölçülerinde
Dalga hareketlerinin ve yerkabugunun izlenmesinde
Tibbi görüntülerin degerlendirilmesinde
Sportif faaliyetlerde
Askeriyede
Meteoroloji, astronomi, fizik, yer fizigi ve mikroskobik ölçmelerde
Otomotivde , gemi, uçak yapimi, model denemeleri vs gibi uygulamalarda kullanilmaktadir.
MZK HARİTA olarak maden haritaları yapımı fotogrametrik uçuşlar,fotogrametrik harita yapan firmalar ,fotogrametrik halihazır harita yapımı ,